top of page

Ring Modulator'un Hikayesi

Updated: Apr 12, 2023


Ring Modulator 1934 yılında Frank A. Cowan tarafında icat edildi. İlk amaç telefon kabloları üzerinde çoklu sinyal taşımayı denemekti. Müzikte ise 1947 yılına dayanan bir geçmişe sahiptir. Müzik alanında bir ses işleme modülüdür. Cihazın mucidi başakada bir çok önemli devreninde mucidi olan Harald Bode'ye aittir. Yani Bode ring modulatör teknolojisini bulan kişi değil ama müzik sistemleri içinde ilk uygulayan kişidir. İlk versiyonları 2 ses trafosuna sahip girişlere ve ring modulator için halka konfigürasyonunda kurulmuş 4 diyottan yapılmıştır. Bob Moog, Bode ile tanışmaktadır ve ring modulator fikrini Bode'den esinlenmiştir. Bode hatta bir dönem Bob Moog ile berraber Moog şirketi için çalışmıştır ve bu transformetörlü ring modülatör tasarımını Moog Modular sistemleri için üretmişlerdir. Moog ileriki yıllarda da bu tasarıma geri dönmüş ve çeşitli formatlarda versiyonlarını üretmiştir. Günümüzde ise pek çok synthesizer'ın içinde bulunmakta hatta gitar pedalı olarakta modeller artık bulunmakta, MAX/MSP yada PD ile de kolayca programlanabilmekte ve bir çok iyi çalışan VST plug-in formatında da versiyonları bulunmaktadır. Sıklıkla synthesizer sistemleri içinde kullanılabilindiği gibi akustik sesleri işleme konusunda da çok tercih edilen bir tasarımdır.





Ring modulator devresi aslında bir çeşit VCA gibi tepki vermektedir. Transformer'lı modeller transformerın frekans genişliğine bağlık olarak frekansları okuyabilirler ve DC sinyalleri geçirmezler. Bu transformer'laın doğal yapısıdır. Ayrıca genel tüm ring modülatör uygulamalarında düşük frekanslar filtrelenir. Daha sonraki dönemlerde yapılan transistörlü modellerin daha VCA gibi davrandığını söyleyebiliriz. VCA'lardan en büyük farkı ise CV inputlarının rectifier olmuş olmasıdır. Yani pozitif yone dogru normal bir şekilde volume yükselecektir. Sinyal eksiye düşmeye başladığı zaman da yine VCA pozitif yöne doğru açılacak ve giren CV sinyali ile ters harekette yapmış olacaktır. Bir çeşit Inverter gibi de davranacaktır. Aslında pedal formatındaki pedallarıda düşündüğümüzde bir çeşit tremlo pedalı gibidir ring modulator'ler. Bir tremelo pedalında VCA'nın input'una girilmiş bir sinyal vardır bir LFO bu sinyalin genliğini değiştir. Bu LFO, audio rate frekanslara çıkarsa standart VCA'da AM modulasyonu olur. CV input Rectifier gibi davranıyorsa ve CV eksiye gittiğinde de VCA'yı artı tarafa doğru açıyorsa ring modulator olur. Yani ring modulator pedalları aynı zamanda tremolo pedalı gibide kullanılabilinmektedir.








Temel olarak ring modulator'ün Input'a giren sinyaline "Carrier", CV olarakta girilen sinyale "Modulator" adı verilir. Temel olarak 2 sinus wave yada 2 triangle wave ile başlamak daha çok tercih edilenidir. Yinede tüm waveform'lar ile sentezler yapılabilinir. Örnek olarak basitçe 1500hz sinus ve 400hz sinus'u bu module girdiğimizde 1900hz ve 400hz inde eklenmiş olduğunu duyacağız. Daha karmaşık waveformlarda yada sawthoot wave gibi harmonkleri zengin waveform'lardaise ilk bir,iki,üçüncü derecelerdeki harmonlerini de bu hesaba katmamız gerekir. Bu yüzden ring modulator bu şekilde çok daha karmaşık bir hal alıyor. sine wave ve triangle wave ile sentezler yapmak kesinlikle çok daha geniş bir alan sunuyor.



Entegre döneminde de bu modül tasarımlarında önemli gelişmeler yaşanmıştır. Commodore 64 içinde bulunan SID çipi triangle wave'lerin halka modülasyonuna imkan tanır. Arp Odyssey'de ise daha farklı bir yötem uygulandığını göreceksiniz. İki osilatöründe Square Wave çıkışlarından faydalanır ve çıkışlar XOR işlevi görür. Bu yötemde gerçek ring modulator ile birebir aynıdır.


Ring modulator'ler Majör chord'lar oluşturabilir ve size bazı patch'lerinizde polyphony yaratmanı konusunda yardımcı olabilirler. Ayrıca bu modülün ses tasarım dünyasındada çok önemli bir yeri vardır. İlk akla gelenlerden önemli örneklerden biri de İngiliz yapımı Doctor Who isimli dizide yer alan Dalek isimli karakterin sesi tamamen bu devre ile elde edilmiştir.







29 views0 comments

Recent Posts

See All
bottom of page